De belangrijkste levenslessen om 100 jaar én ouder te worden
Dit jaar viert OHRA haar 100e verjaardag. Een mooi moment om eens stil te staan hoe je zelf gezond én mentaal fit oud wordt. Voor deze editie van ‘De expert vertelt’ vroegen we naar de belangrijkste levenslessen van Lukkina (al 105) en Henk (100). 2 ervaringsdeskundigen in het vak van lang leven!
Dit is Lukkina (105 jaar)
“Ik werd geboren in 1919 in een klein dorpje in Groningen. Ik woon zelfstandig vlakbij bij een verzorgingstehuis. Dus als het niet meer gaat, kan ik daar zó in, haha! Maar dat is nog niet nodig. Veel doe ik nog zelf. Koken, schoonmaken en boodschappen worden, deels ook met alle liefde door mijn familie, voor mij gedaan. Ik heb geluk met een warme, hechte familie om mij heen en dit jaar is mijn eerste achter achterkleinkindje geboren!”
Heeft u een idee hoe u zo oud geworden bent?
“Ik ben een verwend mens zegt mijn dochter weleens. Ik denk dat ze gelijk heeft. Ik had hele lieve ouders. Zij gaven mij de kans om naar de kweekschool (nu de Pabo) te gaan en te werken. Dat was in die tijd niet gebruikelijk voor meisjes. Ik werd telefoniste en heb daarna heel lang voor het Rode Kruis gewerkt. Dat heb ik altijd heel leuk en dankbaar werk gevonden. Ook had ik een hele lieve man, die ik nu al 20 jaar moet missen. Misschien ben ik daardoor zo oud geworden omdat ik het altijd zo goed heb gehad.
Ik heb niet echt de gouden formule om lang te leven. Maar ik denk echt dat beweging en bezig zijn wel helpen. Vroeger fietste ik kilometers naar school en in de winter ging ik daar soms schaatsend naartoe. Met mijn man ging ik graag op pad. We wandelden en fietsten altijd flinke stukken voordat dit eigenlijk normaal was om te doen.
Verder heb ik nooit gerookt of alcohol gedronken, hoewel ik een advocaatje af en toe wel lekker vind, haha! En goed voor mezelf zorgen, dat vind ik ook belangrijk. Ik heb nooit make-up gedragen, maar wel altijd mijn huid goed verzorgd. Af en toe komt de schoonheidsspecialiste langs om alles een beetje bij te houden. Weet je dat ik geen medicijnen slik? Alleen vitamines. En voor het slapen een banaantje, daar slaap ik beter van.”
En hoe blijft u mentaal zo fit?
“Ik speel elke dag wel een paar spelletjes Wordfeud met mijn kleinkinderen op mijn tablet. Ook breien en sudoku’s doe ik graag, en aan quizzen en spelletjes op TV doe ik zoveel mogelijk mee. Ik volg altijd het nieuws en wat er in de wereld zoal gebeurt. Maar ik denk dat je vooral geluk moet hebben om mentaal gezond oud te kunnen worden. Goede genen hebben zeg maar.”
Wat zijn uw belangrijkste levenslessen die u anderen zou willen meegeven?
“Ik zou zeggen, kijk naar elkaar om en zorg goed voor elkaar! Mijn tijd bij het Rode Kruis heb ik echt heel fijn gevonden, dat ik iets kon betekenen voor een ander. Al was het maar met iets heel kleins. Juist nu met wat er allemaal in de wereld gebeurt, is dat zó belangrijk.”
Dit is Henk (105)
“Ik werd in 1925 geboren in Grootegast, als oudste van 14 kinderen. Eerder dit jaar vierde ik mijn 100e verjaardag. En dat heb ik geweten. Ik werd flink in het zonnetje gezet en er kwamen zelfs journalisten op de koffie. Gelukkig woon ik nog steeds zelfstandig en enkele dagen per week heb ik hulp. Via een app bestel ik zelf mijn boodschappen. Stilzitten doe ik eigenlijk niet. Ik ben bijvoorbeeld vaak bij de Probus-club* te vinden en ga ook met de clubleden op stap.”
Wat hielp u om 100 jaar lang zo vitaal te blijven?
“Ik groeide op in een dorp in Groningen en volgde een opleiding tot elektrotechnicus. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte ik in Duitsland bij een technisch bedrijf. Daar werd ik gelukkig goed behandeld en ik leerde er veel. Na de bevrijding ging ik in dienst. Rondde de kaderschool af en werd uitgezonden naar Nederlands-Indië, waar ik opklom tot pelotonscommandant.
Terug in Nederland vond ik werk bij het Gemeentelijk Energiebedrijf, maar mijn ondernemersgeest bleef kriebelen. Ik volgde installateur cursussen en startte mijn eigen ingenieursbureau. ’s Avonds gaf ik les aan werknemers die hun elektrotechnische kennis wilden uitbreiden. En dat vind ik heel belangrijk; kennis en ervaring overdragen aan de jongere generatie.
Mezelf blijven uitdagen en ontwikkelen houdt me scherp. Ik krijg er ook energie van. Beweging is belangrijk op welke leeftijd dan ook. Vroeger zat ik als het even kon op de fiets of schaatste ik op natuurijs.”
Hoe slaat u zichzelf door moeilijke tijden heen?
“Ik heb in mijn leven best veel meegemaakt. Goede dingen, maar ook genoeg moeilijke, zoals de wereldoorlog.
Mijn grootste levensles kwam van een KMA-docent (Koninklijke Militaire Academie) tijdens een gastcollege op school. Hij legde ons de werking van het menselijk oog uit. Hij zei: ‘Het oog neemt waar, maar het zijn je hersenen die analyseren wat je ziet. En als dat positief is, berg het daar dan goed op zodat je het je later nog kunt herinneren.’ Dat heb ik mijn hele leven onthouden en pas ik nog steeds toe.
Moeilijke tijden of negatieve dingen vergeet ik graag zo snel mogelijk. Maar het is belangrijk dat je oog houdt voor wat wél goed gaat en wat voor jou waardevol is.”
Wat zijn uw belangrijkste levenslessen die u anderen zou willen meegeven?
“Geniet van het leven, maar probeer dat zo gezond mogelijk te doen. Wat in mijn leven niet goed voor me was, deed ik altijd met mate of ik stopte ermee. Ik rookte tot 1958, maar had al snel in de gaten dat dat niet goed voor mij was. Ik ben toen radicaal gestopt. Ik dronk vroeger ook weleens een borreltje, maar nu niet meer.
Berg positieve ervaringen goed op en vergeet de negatieve. En heb je advies nodig, ga dan eens naar oudere en meer ervaren mensen, en weeg hun adviezen zorgvuldig af. Ze kunnen je vaak meer vertellen dan je denkt!
En als het even tegenzit, blijf dan rustig. Probeer te snappen wat er misging en wat je ervan kunt leren. Ik denk dat juist dàt mij hielp om de 100 te halen. Niet alles vermijden, maar wel telkens een les eruit meenemen.”
* Probus is een een internationale beweging voor gepensioneerde en semi-gepensioneerde personen. Personen met een professionele of zakelijke achtergrond, gericht op vriendschap, kameraadschap en het onderhouden van sociale en intellectuele contacten.